Czym jest split payment, czyli mechanizm podzielonej płatności?
Split payment, czyli mechanizm podzielonej płatności, to od kilku lat bardzo ważny element polskiego systemu podatkowego. Rozwiązanie to zostało bowiem wdrożone, aby uszczelnić pobór podatku VAT, a tym samym ograniczyć proces tak zwanych karuzel podatkowych, a więc oszustw z wykorzystaniem znikającego podatnika, których celem jest wyłudzenie podatku VAT. Na czym więc konkretniej polega split payment, dla kogo jest obowiązkowy i jakie transakcje obejmuje? Tego dowiecie się z dzisiejszego artykułu! Zapraszamy do lektury!
Spis treści:
1. Co to jest split payment?
2. Od jakiej kwoty obowiązuje split payment?
3. Kiedy split payment jest obowiązkowy?
4. Kiedy split payment jest dobrowolny?
5. Jak zrobić przelew split payment?
6. Czy można zrobić przelew split payment za fakturę proforma?
7. Jak wykorzystać środki z otrzymanego przelewu split payment?
NAJBLIŻSZE SZKOLENIA:
Co to jest split payment?
Split payment, czyli mechanizm podzielonej płatności (MPP), to rozwiązanie, które zostało wprowadzone ustawą o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych usług z dnia 1 sierpnia 2017 roku. Jego celem jest ograniczenie tak zwanych karuzel podatkowych, a więc oszustw z wykorzystaniem znikającego podatnika, które przestępcy stosują po to, aby wyłudzić podatek VAT. Na jego podstawie podatnicy uzyskują możliwość lub obowiązek, w zależności od sytuacji, podzielenia dokonywanej płatności na kwotę netto oraz kwotę podatku VAT za sprzedane towary lub usługi. Oznacza to więc, że przy zastosowaniu mechanizmu split payment odbiorca płatności otrzymuje oczekiwaną kwotę za fakturę, jednak jest ona podzielona na dwie części:
- kwota netto faktury – jest to kwota, która jest wpłaca na główny rachunek rozliczeniowy sprzedawcy,
- kwota podatku VAT – jest to kwota, która jest wpłacana na rachunek VAT sprzedawcy.
I choć obie otrzymane w ten sposób kwoty pozostają własnością przedsiębiorcy, który wystawił fakturę, to trzeba wiedzieć, że środkami na rachunku VAT nie można dysponować w dowolny sposób, tylko przeznaczyć na ściśle określone cele, takie jak zapłata podatku VAT, podatku akcyzowego, należności celnych czy składek ZUS. Nie bez znaczenia jest też fakt, że mechanizm podzielonej płatności ma zastosowanie wyłącznie do rachunków firmowych, w związku z czym nie dotyczy prywatnego rachunku danego właściciela firmy.
Od jakiej kwoty obowiązuje split payment?
Na chwilę obecną split payment, czyli mechanizm podzielonej płatności, obowiązuje w przypadku faktur VAT, których kwota należności brutto przekracza 15 000 zł, przy czym jedna z uwzględnionych na niej pozycji musi dotyczyć towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Mowa tutaj między innymi o płatnościach za elektronikę, stal, surowce wtórne, odpady lub paliwo, a także o robotach ogólnobudowlanych, robotach szklarskich oraz robotach betoniarskich, które w sytuacji przekroczenia wskazanego progu zobowiązują płatnika do uiszczenia podzielonej płatności, w ramach której kwota netto faktury powinna trafić na główny rachunek rozliczeniowy sprzedawcy, natomiast kwota podatku VAT powinna zostać wpłacona na rachunek VAT sprzedawcy. W przypadku niezastosowania płatności split payment, pomimo spełnienia tych warunków, może skutkować to dodatkowym zobowiązaniem podatkowym lub innymi sankcjami ze strony urzędu skarbowego.
Kiedy split payment jest obowiązkowy?
Tak jak wyjaśniamy na naszych szkoleniach podatkowych online, split payment, czyli mechanizm podzielonej płatności, może być dobrowolny lub obowiązkowy. Warto więc pamiętać, że dotyczy on wyłącznie rachunków firmowych oraz płatności za faktury z wykazaną kwotą podatku VAT. Oznacza to zatem, że rozwiązanie to nie znajduje zastosowania w przypadku rachunków osobistych przedsiębiorców oraz płatności za faktury, na których nie uwzględniono podatku VAT. Podsumowując, split payment jest obowiązkowy dla transakcji:
- których wartość w przypadku pojedynczej faktury przekracza 15 000 złotych brutto,
- których sprzedawca i nabywca są płatnikami VAT,
- których przynajmniej jedna z pozycji na fakturze jest towarem wymienionym w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.
Do takich towarów zaliczamy między innymi:
- węgiel,
- oleje,
- tonery,
- atramenty,
- rury,
- pręty,
- niektóre metale,
- niektórą elektronikę,
- odpady,
- wyroby jubilerskie,
- surowce wtórne,
- części do samochodów,
- roboty budowlane i związane z wykonywaniem różnych instalacji,
- sprzedaż samochodów, części samochodowych i pojazdów.
Kiedy split payment jest dobrowolny?
Oczywiście przelew split payment, czyli mechanizm podzielonej płatności, nie zawsze jest obowiązkowy. W przypadku jego dobrowolnego zastosowania mowa bowiem o sytuacji, w której faktura nie dokumentuje sprzedaży towarów lub usług z załącznika nr 15 do ustawy o VAT oraz nie przekracza 15 000 zł brutto. Wówczas nabywca może sam zdecydować, że zapłata za fakturę na konto kontrahenta zostanie dokonana z zaznaczeniem przelewu split payment. Trzeba jednak przy tym trzeba pamiętać, że sprzedawca może zastrzec, że nie chce stosować mechanizmu podzielonej płatności. W takim wypadku, mimo że zapłata wywiera takie same skutki prawne, jak w sytuacji, w której nie zastosowano split paymentu, ponieważ pieniądze w całości trafiają na konto sprzedawcy, to przedsiębiorca, który otrzymuje wpłatę może na drodze cywilnej dochodzić odszkodowania, o ile zawarł w umowie lub na fakturze zapis, który przewiduje karę umowną za zapłatę dokonaną metodą split payment.
Jak zrobić przelew split payment?
Od momentu wprowadzenia split payment, czyli mechanizmu podzielonej płatności, banki i SKOK-i zostały zobowiązane do założenia specjalnych rachunków VAT dla każdego podatnika. Oznacza to więc, że wszyscy przedsiębiorcy posiadający rachunki firmowe mają również rachunki VAT, w związku z czym przelew split payment można zrealizować do każdego z nich. I tutaj procedura ta jest bardzo prosta, bowiem nabywca towarów lub usług, czyli osoba lub jednostka prawna, która dokonuje zapłaty, musi jedynie zaznaczyć w przelewie bankowym, że ma zostać zastosowana metoda podzielonej płatności. Wówczas bank lub SKOK taki przelew automatycznie rozdziela, w wyniku czego na główny rachunek sprzedawcy trafia kwota netto, natomiast na rachunek VAT sprzedawcy trafia kwota podatku VAT. Oczywiście metoda ta działa w obie strony, w związku z czym w przypadku, gdy na koncie VAT nabywcy znajdują się środki, w pierwszej kolejności zostaną one wykorzystane na poczet zapłaty podatku VAT za opłacaną fakturę, o ile realizowany jest przelew split payment, a jeżeli na tym koncie kwota nie będzie wystarczająca, resztę bank pobierze z podstawowego rachunku firmowego.
Czy można zrobić przelew split payment za fakturę proforma?
Faktura proforma często mylona jest z fakturą VAT, choć pełni zupełnie inną rolę w obrocie gospodarczym. Jest to bowiem jedynie dokument informacyjny, który przedstawia warunki przyszłej transakcji, a nie dokument księgowy, w związku z czym w przeciwieństwie do faktury VAT nie inicjuje procesu księgowego, ani nie jest rejestrowany jako żądanie zapłaty podatku VAT. Oznacza to więc, że faktura proforma nie wpisuje się w mechanizm podzielonej płatności, czyli split payment, ponieważ system ten ma na celu zabezpieczenie części płatności przeznaczonej na VAT przez przekierowanie jej na rachunek VAT dostawcy, dzięki czemu ma zapobiegać wyłudzeniom podatkowym, a skoro faktura proforma nie jest podstawą do naliczania i rozliczania podatku VAT, nie ma możliwości stosowania płatności split payment przy jej regulowaniu.
NASZE HITY:
Jak wykorzystać środki z otrzymanego przelewu split payment?
Tak jak wspomnieliśmy, pomimo tego, że środki zgromadzone na rachunku VAT są własnością przedsiębiorcy, to niestety możliwość dysponowania nimi jest ograniczona. Wynika to z tego, że głównym założeniem split payment, czyli mechanizmu podzielonej płatności, w ramach którego się je otrzymuje, jest zapobieganie oszustwom podatkowym. To właśnie dlatego takie środki można wykorzystać jedynie w zakresie zapłaty niektórych należności. Mowa tutaj przede wszystkim o zapłacie podatku VAT, zapłacie podatku PIT, zapłacie podatku CIT, zapłacie podatku akcyzowego, zapłacie odsetek od należności podatkowych, zapłacie należności celnych oraz zapłacie składek ZUS. Oczywiście w sytuacji, gdy na rachunku VAT podatnika skumulowała się pewna kwota środków, ma on również prawo wystąpić z pisemnym wnioskiem o dokonanie przelewu środków zgromadzonych na rachunku VAT na jego rachunek bankowy, który prowadzony jest dla celów działalności gospodarczej. Wówczas urząd skarbowy ma 60 dni na wydanie decyzji, jednak może być to zarówno decyzja pozytywna, jak i negatywna.
