Ministerstwo Finansów planując wprowadzenie nowych zasad wystawiania i przechowywania faktur w formie dokumentu ustrukturyzowanego zachęca podatników do stosowania tego rozwiązania (które na początku będzie dobrowolne) używając argumentacji o obniżeniu kosztów, ułatwieniu księgowań, eliminowaniu pomyłek, wcześniejszego zwrotu VAT itd.
Nasuwa się jednak pytanie, jak permanentny dostęp do dokumentacji podatnika zostanie wykorzystany przez służby skarbowe? Już teraz podatnik składający pliki JPK_V7 jest poddawany nieustannym czynnościom sprawdzającym dotyczącym zarówno jego ewidencji, jak i ewidencji powiązanych z nim dostawców i nabywców. Podatnik stosujący kasę on line za pomocą Centralnego Repozytorium Kas jest porównywany z innymi podatnikami prowadzącymi działalność w podobnym charakterze i rozmiarach pod kontem ilości wystawianych paragonów i ich wartości.
Czynności sprawdzające są w Ordynacji podatkowej niedookreślone: nie bardzo wiadomo, kiedy się zaczynają, ile trwają, jak i kiedy się kończą. Z kontrolą podatkową jest zupełnie inaczej. Powinna być zaplanowana (poprzedzona analizą), podatnik co do zasady jest o niej zawiadamiany. Rozpoczyna się w dacie doręczenia upoważnienia, ma określone ramy czasowe i kończy się z chwilą podpisania protokołu. Podatnik ma zagwarantowane przepisami Ordynacji prawo do czynnego udziału w czynnościach kontrolnych, może zgłaszać uwagi, wyjaśnienia, wnioski dowodowe.
W projekcie nowelizacji ustawy o VAT w zakresie stosowania faktur ustrukturyzowanych (na razie przeszła przez Senat) znajduje się zapis, że faktury te będą najpierw weryfikowane, jeżeli chodzi o ich poprawność systemową (uprawnienia wystawiającego, zgodność z formatem XML itp.), ale na kolejnym etapie podane zostaną weryfikacji merytorycznej (np. prawidłowość zastosowanej stawki). Możliwe to będzie zarówno przy fakturach dotyczących sprzedaży jak i na zakupu (sic!).
Sprawdzanie poprawności dokumentów, porównywanie ich treści z zapisami ewidencji, a następnie z rozliczeniem deklaracji moim zdaniem to już kontrola podatkowa – prowadzona bez udziału podatnika i bez jego wiedzy, zatem niezgodnie z procedurami. Ministerstwo Finansów sądzi chyba inaczej – że to nadal czynności sprawdzające zmierzające do uszczelnienia systemu i zwiększenia wpływów z podatku VAT. Jakie będzie to miało konsekwencje dla podatników – czas pokaże.
Autor: Dorota Łabuda prowadząca kursy i szkolenia podatkowe (cała lista dostępna tutaj).
